Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2013

ΖΕΥΓΗ ΑΚΡΟΚΕΡΑΜΩΝ





    Τα ακροκέραμα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με τη θέση τους στη στέγη. Στα μετωπικά και στα γωνιαία. 'Εχουμε αναφέρει στο παρελθόν, από αυτόν τον ιστότοπο, τις διαφορές που έχουν αυτές οι δύο κατηγορίες. Μπορούμε παρ' όλα αυτά, να αναφέρουμε με συντομία κάποια εμφανή χαρακτηριστικά. Αριθμητικά, τα μετωπικά είναι πάντοτε περισσότερα. Διατρέχουν τη στέγη καθ΄όλο το μήκος της, και τάσσονται είτε σε πυκνή διάταξη όπως στην ανωτέρω φωτογραφία, είτε σε πιο αραιή. Αποτελούνται από δύο κομμάτια ενωμένα. Το εμπρόσθιο, όπου είναι αποτυπωμένο το διακοσμητικό θέμα και είναι το εμφανές και το οπίσθιο, του οποίου η απόληξη, μπαίνει κάτω από τον καλυπτήρα. Τα γωνιαία, τοποθετούνταν μόνο στις γωνίες. Αυτά αποτελούνται από τρία κομμάτια. Το εμπρόσθιο εμφανές τμήμα όπου βλέπουμε το διακοσμητικό θέμα, αποτελείται από δύο επιμέρους κομμάτια τα οποία ενώνονται στο κέντρο. Κατ' αυτόν τον τρόπο, η παράσταση σχηματίζει "γωνία" επάνω στη στέγη, έτσι ώστε το μοτίβο να είναι ξεκάθαρο από όποια πλευρά και να το κοιτάξουμε. Ανάλογα με την ποιότητα της κατασκευής, η κεντρική ραφή των δύο κομματιών είναι άλλοτε ευδιάκριτη και άλλοτε όχι. Το πίσω μέρος τους, είναι κατασκευασμένο όπως και στα μετωπικά. Τα γωνιαία ακροκέραμα είναι συνήθως λιγο μεγαλύτερα από τα αντίστοιχα μετωπικά, αλλά κάποιες φορές, συναντούμε υποδείγματα που έχουν το ίδιο ύψος. Σε γενικές γραμμές, η ποιότητα κατασκευής και η εκτέλεση των γωνιαίων υποδειγμάτων, είναι πιό προσεγμένη από εκείνη των αντιστοίχων μετωπικών. Αξίζει εδώ να υπογραμμίσουμε, πως υπήρχαν και γωνιαία ακροκέραμα κατασκευασμένα για εσωτερικές γωνίες της στέγης, αλλά αυτά συναντώνται πολύ πιο σπάνια. Πολλές φορές επίσεις, έχουμε ακροκέραμα της μίας ή της άλλης από τις προαναφερθείσες κατηγορίες, από τις οποίες είχε γίνει μόνο ένα υπόδειγμα. Δηλαδή, υπάρχει το μετωπικό, αλλά δεν είχε κατασκευαστεί ποτέ το αντοίστιχο γωνιαίο του. Σπανιότερα συνέβαινε και το αντίθετο. Έτσι, κάποιες φορές, έχουμε έναν τύπο μετωπικού ακροκεράμου αλλά συνδυασμένο με διαφορετικό γωνιαίο από την ίδια όμως οικογένεια. Καμμιά φορά συνέβαινε όμως, να τοποθετηθούν υποδείγματα από διαφορετικές οικογένειες. Το φαινόμενο αυτό γινόταν κατά κόρον, συνήθως όταν καταστρέφονταν κάποια γωνιαία, οπότε μοιραίως αντικαθίσταντο από άλλα διαφορετικά. Παρακάτω, παραθέτουμε μερικές φωτογραφίες ζευγών ακροκεράμων, μετωπικού με το αντοίστιχο γωνιαίο.


Πολύ κομψά ανθέμια από το κεραμοπλαστείο του Δημητρίου Σαρρή. Τα αρχικά του, υπάρχουν και στο γωνιαίο ακροκέραμο αλλά δεν είναι καλά ευδιάκριτα στο συγκεκριμένο υπόδειγμα.


Ζεύγος ανθεμίων. Φέρουν τα αρχικά Κ Β. Στο γωνιαίο, το γράμμα Κ είναι εσώγλυφο, ενώ το Β ανάγλυφο. Αυτή η οικογένεια, ήταν από τις περισσότερο πολυπληθείς, με πάρα πολλές διαφορετικές παραλλαγές.


Άλλο ζεύγος ανθεμίων. Το μετωπικό παρουσιάζει κάποιες διαφορές από το αντοίστιχο γωνιαίο, πράγμα αρκετά συνηθισμένο την εποχή εκείνη. Εκτός από τις λεπτομέρειες του καλουπιού, υπάρχουν τα αρχικά του κεραμοπλάστη (Γ.Γ), αναφορά στον τόπο (ΕΝ ΠΕΙΡΑΙΕΙ) και χρονολογία (1885). Το γωνιαίο, φέρει μόνον τα αρχικά Γ.Γ.


Άλλο ένα ζεύγος ανθεμίων, από τις πιο πολυπληθείς και πρώιμες οικογένειες ακροκεράμων. Το μετωπικό φέρει στην πλίνθο του, τα αρχικά του κεραμοπλάστη.


Ζεύγος εκλεκτικιστικών ανθεμίων. Η παρούσα οικογένεια είναι από τις νεώτερες, αλλά με πλήθος παραλλαγών.


Από τις οικογένειες ακροκεράμων με προσωπείο, αυτή με τον Ερμή. είναι από τις συνήθεις και περισσότερο αγαπητές την εποχή εκείνη στην Αθήνα και τον Πειραιά. Υπήρχαν πάμπολλες παραλλαγές. Είναι ευδιάκριτη η ανώτερη ποιότητα της κατασκευής του γωνιαίου υποδείγματος.


Άλλο ζεύγος ακροκεράμων με θέμα τον Ερμή, από τον Πειραιά. Στον Πειραιά επίσεις, γινόταν χρήση και αυτού του συγκεκριμένου χρώματος πηλού.


Άλλο ένα ζεύγος πειραικών ακροκεράμων με θέμα τον Ερμή. Στο γωνιαίο υπόδειγμα, φαίνεται τμήμα της "ραφής" που ένωνε τα δύο τμήματα τα οποία αποτελούσαν την όψη του, κάτω από τη μύτη έως το πηγούνι.


Ζεύγος ακροκεράμων με θέμα το προσωπείο ωρίμου ανδρός, που ταυτίζεται με το Δία, τον Ποσειδώνα και ενίοτε με τον Ήφαιστο. Και εδώ έχουμε αρκετές παραλλαγές του θέματος. Μια οικογένεια, που βρίσκουμε στην Αθήνα και τον Πειραιά.


Ζεύγος ανθεμίων, τα οποία εμπνεύσθηκαν από τα ακροκέραμα του Παρθενώνος. Ο συγκεκριμένος τύπος έχει πάρα πολλές παραλλαγές.



Δεν υπάρχουν σχόλια: